
SUNAN Kalijaga adalah salah satu wali songo yang terkenal di Jawa. Beliau menyebarkan ajaran Islam dengan cara lembut dan bijak. Kata-kata Sunan Kalijaga sering berisi nasihat sederhana tapi dalam. Kata-kata ini bisa jadi panduan hidup kita hari ini. Dalam artikel ini, kita bahas 20 kata-kata Sunan Kalijaga yang paling terkenal. Setiap kata disertai arti mudah dipahami.
Siapa Sunan Kalijaga dan Mengapa Kata-Katanya Penting?
Sunan Kalijaga hidup di abad ke-15. Beliau lahir di Tuban, Jawa Timur. Nama aslinya Raden Said. Beliau pintar menggabungkan budaya Jawa dengan Islam. Kata-kata Sunan Kalijaga seperti petuah lama yang masih relevan. Mereka ajarkan kesabaran, kebaikan, dan introspeksi diri. Banyak orang gunakan untuk motivasi sehari-hari.
Manfaat Belajar Kata-Kata Sunan Kalijaga
- Membantu tenangkan hati di tengah kesibukan.
- Ajaran tentang rendah hati dan sabar.
- Inspirasi untuk hubungan baik dengan orang lain.
- Dasar filosofi Jawa yang timeless.
20 Kata-Kata Sunan Kalijaga Beserta Artinya
Berikut daftar 20 kata-kata Sunan Kalijaga. Saya susun dalam tabel agar mudah dibaca. Setiap baris punya kata asli (dalam bahasa Jawa kuno) dan artinya dalam bahasa Indonesia sederhana.
1 | Ojo ketungkul marang kalungguhan | Jangan terlalu bergantung pada jabatan. Kadunia hanya sementara. |
2 | Urip iku urup | Hidup itu seperti api yang menyala. Harus memberi manfaat bagi orang lain. |
3 | Suro diyo joyo, jayeningrat lebur dening pangastuti | Sifat keras dan marah bisa dikalahkan dengan kelembutan dan sabar. |
4 | Ngluruk tanpo bolo, menang tanpo ngasorake | Berjuang tanpa massa, menang tanpa merendahkan lawan. |
5 | Ojo adigang, adigung, adiguno | Jangan sombong kuasa, besar, atau pintar. |
6 | Datan serik lamun ketaman | Jangan mudah sakit hati saat musibah datang. |
7 | Datan susah lamun kelangan | Jangan sedih berlebihan saat kehilangan. |
8 | Sekti tanpa aji-aji, sugih tanpa bondo | Berwibawa tanpa ilmu hitam, kaya tanpa harta materi. |
9 | Urub dibudhiding laku | Nilai hidup ada pada perbuatan baik. |
10 | Ojo ngaku pinter yen durung bisa nggoleki lupute awake dhewe | Jangan klaim pintar sebelum bisa temukan kesalahan sendiri. |
11 | Anglaras ilining banyu | Seperti air: mengalir tanpa paksa, tapi bisa hantam batu. |
12 | Ora ngasorake wong liyo | Jangan remehkan orang lain. |
13 | Menawi kowe wani, kowe wus wus kurang wani | Jika kamu berani, berarti kamu sudah kurang berani (rendah hati). |
14 | Gusti nggawa kalimah kang becik | Tuhan beri kata-kata baik untuk dakwah lembut. |
15 | Ing ngendi wae urip, ing ngendi wae mati | Hidup dan mati di mana saja, ikhlaskan saja. |
16 | Jroning ati kang wus bening | Hati yang jernih seperti air bening. |
17 | Ojo gumunggung marang donya | Jangan terlalu bangga dengan duniawi. |
18 | Laku urip iku lugu | Cara hidup harus sederhana dan tulus. |
19 | Eling lan awas | Selalu ingat dan waspada pada Tuhan. |
20 | Ora ana sing langgeng | Tidak ada yang abadi di dunia ini. |
Makna Keseluruhan dari Kata-Kata Sunan Kalijaga
Dari 20 kata-kata Sunan Kalijaga di atas, tema utamanya adalah kesederhanaan dan kebijaksanaan. Beliau ajarkan kita untuk hidup rendah hati, sabar, dan bermanfaat. Kata-kata ini bukan hanya pepatah lama, tapi panduan praktis untuk masalah modern seperti stres atau konflik sosial.
Cara Terapkan Kata-Kata Sunan Kalijaga dalam Kehidupan Sehari-Hari
Langkah 1: Pilih Satu Kata Setiap Hari
Ambil satu kata-kata Sunan Kalijaga, seperti "Urip iku urup". Renungkan pagi hari. Tanyakan: Bagaimana saya bisa "menyala" hari ini?
Langkah 2: Bagikan dengan Orang Lain
Posting di media sosial atau ceritakan ke teman. Ini bisa jadi cara dakwah sederhana, seperti yang dilakukan Sunan Kalijaga.
Langkah 3: Renungkan di Akhir Hari
Malam hari, tulis jurnal. Apakah saya sudah terapkan nasihat itu? Ini bantu bangun kebiasaan baik.
Contoh Aplikasi: Hadapi Masalah Kerja
Jika stres di kantor, ingat "Suro diyo joyo". Jawab marah dengan sabar. Hasilnya, hubungan lebih baik.
Kesimpulan: Jadikan Kata-Kata Sunan Kalijaga sebagai Moto Hidup
Kata-kata Sunan Kalijaga adalah harta karun budaya Jawa. Mereka ajak kita hidup lebih bijak dan damai. (Z-4)